Επιθετικότητα... Πάνω χέρι..κάτω χέρι!

Γράφει η ΒΙΚΥ ΛΑΓΚΑΔΙΑΝΟΥ* 

Συμβαίνει πολύ συχνά οι γονείς να ανησυχούν γιατί το παιδί τους εμφανίζει σημάδια επιθετικής συμπεριφοράς. Αυτό μπορεί να εκδηλωθεί στο χώρο του σπιτιού, στο σχολείο ή κατά την διάρκεια του παιχνιδιού με τους φίλους ή τα αδέλφια του. Μερικές φορές η επιθετικότητα αυτή μπορεί να είναι δικαιολογημένη στα πλαίσια της αυτοάμυνας ή απλά αδικαιολόγητη όταν το παιδί χτυπάει τα άλλα παιδιά για να πάρει ένα παιχνίδι ή να εκδηλώσει μία διαφωνία.   

Είναι γεγονός ότι το επιθετικό ένστικτο υπάρχει μέσα μας και μπορεί να εκδηλωθεί όταν υπάρξει ένα ισχυρό ερέθισμα. Σε μία πολιτισμένη κοινωνία όμως πρέπει να  έχουμε μάθει να ελέγχουμε την επιθετικότητά μας γιατί η συμπεριφορά μας δεν είναι μόνο θέμα ενστίκτων. Έτσι είναι σημαντικό οι γονείς πρώτα και κατόπιν το σχολείο να μάθουν στο παιδί πώς να συμπεριφέρεται  στο περιβάλλον του και πώς να μάθει να ελέγχει την επιθετικότητα του. Οι λόγοι που μπορεί να επηρεάσουν την συμπεριφορά ενός παιδιού είναι πολλοί. 

Έχει αποδειχθεί ότι παιδιά που έχουν βιώσει επιθετική συμπεριφορά από τους γονείς ή στο περιβάλλον και τιμωρούνται συνήθως με ξύλο εκδηλώνουν μεγαλύτερη επιθετικότητα. Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα του γονιού που χτυπάει το παιδί για να το τιμωρήσει επειδή εκείνο χτύπησε κάποιο άλλο παιδί. Έτσι δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος.

Επίσης η παρακολούθηση ψυχαγωγικών προγραμμάτων που περιέχουν βίαιες σκηνές ή ενασχόληση με βίαια παιχνίδια στο κομπιούτερ επηρεάζει τη συμπεριφορά των παιδιών. Πολλές φορές μιμούνται αυτή τη συμπεριφορά ή εκδηλώνουν νευρικότητα. Οι γονείς πρέπει να προσέχουν τι προγράμματα παρακολουθούν τα παιδιά τους και να τους εξηγούν ότι ποτέ δεν πρέπει να προσπαθήσουν να μιμηθούν αυτά που βλέπουν. Τέλος πρέπει να είναι προγράμματα χωρίς βία και σίγουρα η ώρα που το παιδί περνάει παθητικά μπροστά σε μία οθόνη πρέπει να είναι περιορισμένη. Επίσης πρέπει να αποφεύγονται  παιχνίδια όπως όπλα, ξίφη κλπ.

Είναι φυσιολογικό τα παιδιά να εμφανίζουν μερικές φορές επιθετικότητα. Πρέπει όμως να τους μιλάμε συχνά, να τους εξηγούμε ότι ποτέ δεν πρέπει να βλάψουμε ή να επιτεθούμε βίαια σε κάποιον. 

Επίσης πρέπει να φροντίσουμε να έχουν διέξοδο για όλη την ένταση που συσσωρεύετε μέσα τους με ενασχόληση όπως το κολύμπι, η φυσική άσκηση, το παιχνίδι, τη ζωγραφική, ο πυλός και η πλαστελίνη. Σημαντικό είναι να είμαστε πάντα κοντά τους και να τα ενθαρρύνουμε να μιλούν για τα συναισθήματά τους. Σε περίπτωση όμως που το πρόβλημα είναι σοβαρό, η βοήθεια ενός ειδικού είναι απαραίτητη, για να εντοπιστούν οι βαθύτερες αιτίες μιας επιθετικής συμπεριφοράς.

*Ψυχολόγος, M.Sc. Post-M.Sc,   Ειδ. Οικογενειακής Θεραπείας,  Ευρωκλινικής Παίδων