Σχολικά κτίρια: χώροι προώθησης της μάθησης ή απλά στέγασης μαθητών;
Γράφει η ΣΟΦΙΑ ΣΑΪΤΗ*
Προφανώς η μάθηση δεν εξαρτάται από το άψυχο οικοδομικό υλικό των κτιρίων. Λαμβάνει χώρα εντός των διδακτηρίων που στεγάζει εκπαιδευτικούς και μαθητές.
Το θέμα της σχολικής στέγης αναδεικνύεται σε σημαντικό ζήτημα με την αναμόρφωση των αναλυτικών προγραμμάτων και με τις όλο και αυξανόμενες κοινωνικές και εκπαιδευτικές ανάγκες για παραμονή των μαθητών στο σχολείο περισσότερο από 8 ώρες την ημέρα. Γίνεται δε κρίσιμο, στο χώρο της προσχολικής αγωγής δεδομένης της παράλληλης ανάγκης των παιδιών για φροντίδα.
Στην Ελλάδα, αφενός έχει βελτιωθεί σημαντικά η κτιριακή υποδομή των δημόσιων νηπιαγωγείων, αναλογικά με τους διαθέσιμους πόρους καθώς και το εμβαδό των οικοπέδων που διαθέτουν οι δήμοι, που όμως δεν αντιστοιχούν πάντοτε με τον αυξημένο αριθμό των παιδιών, αλλά και δεν συνάδουν με τις απαιτήσεις των νέων προγραμμάτων σπουδών. Αφετέρου, υπάρχουν αρκετά ακόμα νηπιαγωγεία κυρίως στο κέντρο των μεγαλουπόλεων, που στεγάζονται σε μισθωμένα μαγαζιά και άλλους ακατάλληλους χώρους (γκαράζ και διάδρομοι). Ίσως φαίνεται ότι φιλοξενούν τους μαθητές «ενός κατώτερου Θεού»!
Ακόμη και στην πρώτη περίπτωση, για παράδειγμα, στην πλειοψηφία των ολοήμερων νηπιαγωγείων δεν υπάρχουν ξεχωριστές διαμορφωμένες αίθουσες για τη σίτιση και την ξεκούραση των νηπίων όπως προβλέπει το πρόγραμμα, με αποτέλεσμα να μετατρέπεται η υπάρχουσα αίθουσα διδασκαλίας κάθε φορά με τη συμβολή της νηπιαγωγού και των παιδιών στους αντίστοιχους χώρους, προσπαθώντας να εξασφαλιστούν οι απαραίτητοι κανόνες υγιεινής. Φυσικά, αυτό δεν είναι πάντοτε εφικτό με 25 παιδιά και μία νηπιαγωγό με παράλληλα καθήκοντα παιδαγωγού, τραπεζοκόμου, καθαρίστριας, υποβαθμίζοντας έτσι την επιστημονική της υπόσταση. Επίσης, είναι ανύπαρκτοι οι χώροι ιατρείου και παραμονής παιδιού που θα ασθενήσει μέχρι να το παραλάβουν οι γονείς του! Επικινδυνότητες που εντοπίζονται στους αύλειους χώρους των νηπιαγωγείων, όπως «αντιολισθητικές» πλάκες στις οποίες παιδιά και παιδαγωγοί γλιστρούν με λίγες σταγόνες βροχής, γωνίες που εξέχουν στις βρύσες, στα παγκάκια, στα πεζούλια, χαλίκι οικοδομής που μπορεί να τραυματίσει τα παιδιά, κ.ά. είναι απαραίτητο να ληφθούν σοβαρά υπόψη από τους υπεύθυνους φορείς κατασκευής και συντήρησης των διδακτηρίων (Δήμοι, Οργανισμός Σχολικών Κτιρίων) σε όλα τα στάδια. Επιπρόσθετα, εμείς οι νηπιαγωγοί, πρέπει να επιμένουμε και να στέλνουμε με υπηρεσιακά έγγραφα τις παρατηρήσεις και τις προτάσεις μας για βελτίωση των υποδομών και τήρηση των προδιαγραφών.
Αντισταθμιστικά στα προβλήματα των σχολικών κτιρίων λειτουργεί το φιλότιμο και το μεράκι πολλών νηπιαγωγών που αγκαλιάζουν το έργο τους με περισσή αγάπη. Δεν αρκεί όμως μόνο αυτό στα σύγχρονα εκπαιδευτικά δεδομένα.
Αν η παιδεία, η υγεία, η ασφάλεια, καθώς και η εργονομία χώρων και εξοπλισμού γίνει πρωταρχικό μέλημα κάθε υπεύθυνου με διάθεση συνεργασίας μεταξύ των φορέων τα σχολικά κτίρια θα γίνουν χώροι προώθησης της μάθησης.
* Νηπιαγωγός, ΜSc «Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας για την Εκπαίδευση», Πρόεδρος της Παγκόσμιας Οργάνωσης Προσχολικής Αγωγής- Αθήνας
