Παιδί και Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας

Γράφει η ψυχολόγος, Δρ. ΣΜΑΡΟΥΛΑ ΠΑΝΤΕΛΗ*

«Άσε το παιδί να δει λίγη τηλεόραση»! ακούγεται η φωνή της γιαγιάς, ή του παππού ή του μπαμπά! Συνήθως οι μαμάδες είναι αυτές που αντιστέκονται σθεναρά και προβληματίζονται πολύ με το θέμα της τηλεόρασης. Πόσο πρέπει να αφήνουμε τα παιδιά να βλέπουν; Ποιες εκπομπές; Πόσες φορές την ημέρα; Είναι καλό να πίνουν το γάλα τους μπροστά στην τηλεόραση; Είναι καλό να τρώνε μπροστά στην τηλεόραση;

Εκατοντάδες ερωτήσεις κατακλύζουν τους ειδικούς με κάθε ευκαιρία. Οι γονείς θέλουν να μάθουν ποιο είναι το σωστό. Πόσο αλήθεια είναι ότι οι γονείς δεν ξέρουν ποιο είναι το σωστό; Μήπως οι γονείς απλά θέλουν να καθησυχάσουν τις ενοχές τους που δεν έχουν την ενέργεια να παίξουν δημιουργικά με τα παιδιά τους και γι’ αυτό τα εγκαταλείπουν μπροστά στην τηλεόραση με κάποια δικαιολογία;

Όλοι ξέρουμε το αρχαίο ρητό «Παν μέτρον άριστον». Γιατί δεν το εφαρμόζουμε κατ’ ευθείαν με τα παιδιά μας; Περιμένουμε να μας πουν οι ειδικοί αν ο Μπόμπ Πλαστικάκης, ή η Μάγια η Πεταλούδα, ή ο Τσιγκούνης Τζουγκρς είναι τα κατάλληλα κινούμενα σχέδια για ν’ αναπτύξει το παιδί μας μια ισορροπημένη προσωπικότητα; Και πόσο μπορούμε να αποτρέψουμε το παιδί μας να δει εκπομπές που βλέπουν όλα τα άλλα παιδάκια της παρέας; Γίνεται να περιθωριοποιήσουμε το δικό μας παιδί;

Η τηλεόραση, το ραδιόφωνο, τα έντυπα μαζικής επικοινωνίας είναι φορείς μηνυμάτων που δεν συνάδουν οπωσδήποτε με τη δική μας κουλτούρα και τις δικές μας αρχές. Εμείς οι γονείς έχουμε να παίξουμε ένα πολύ σημαντικό ρόλο και αυτός είναι ο ρόλος του προτύπου. Επομένως οφείλουμε να γνωρίζουμε σε ποια μηνύματα εκτίθενται τα παιδιά μας. Χωρίς υπερβολικές απαγορεύσεις και χωρίς πολλές φασαρίες, με γλυκό τρόπο πρέπει να βάλουμε τα όρια τόσο για την ποσότητα όσο και για την ποιότητα των θεαμάτων και των ακουσμάτων με τα οποία έρχονται σε επαφή τα παιδιά μας.

Το πρόβλημα όμως που παραμένει και είναι δική μας ευθύνη να το λύσουμε, αφορά στην απασχόληση των παιδιών. Εντάξει να μην δουν τα παιδιά τηλεόραση. Τι έχουμε όμως να προτείνουμε σαν εναλλακτική δραστηριότητα; Ποιος θα τα απασχολήσει και με ποιο τρόπο; Μήπως ενώ απαγορεύουμε στα παιδιά την τηλεόραση κάποιος άλλος από την οικογένεια την έχει συνεχώς ανοιχτή; Μήπως έχουμε δύο μέτρα και δύο σταθμά;

Τα παιδιά μας πρέπει να τα βοηθήσουμε να αναπτύξουν μια ισορροπημένη ζωή. Όσο τουλάχιστο περνάει από το χέρι μας. Χρειάζεται να τα ενθαρρύνουμε να αγαπήσουν το σώμα τους, να εκφράσουν τα συναισθήματά τους, να αναπτύξουν τη δημιουργικότητά τους. Αν μια τηλεοπτική εκπομπή μπορεί να μας δώσει ιδέες τότε να την παρακολουθήσουμε. Να χρησιμοποιήσουμε τα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας για να βρούμε αφορμές για συζήτηση με τα παιδιά μας. Αν τα παιδιά δουν κάτι στην τηλεόραση και θέλουν να το κουβεντιάσουν μαζί μας, ας τους δώσουμε χρόνο. Δε γίνεται να λέμε στα παιδιά «άσε με τώρα μιλάω στο τηλέφωνο».

Είναι όμορφο να καθόμαστε με τα παιδιά μας που και που αγκαλιά στον καναπέ και να βλέπουμε μαζί κάποιο έργο. Μπορούμε να το συνοδεύσουμε με κάποιο χυμό που θα φτιάξουμε με τη βοήθεια των παιδιών και στο τέλος να κάνουμε όλοι από μια ζωγραφιά που να αντιπροσωπεύει τα συναισθήματά μας για το έργο που είδαμε. Είναι όμορφο επίσης να ακούμε μαζί κάποια εκπομπή στο ραδιόφωνο. Τι πιο ωραίο από το να ανακαλύψουμε μια εκπομπή που θα γίνει η αγαπημένη μας και που θα μπορούμε να την ακούμε παράλληλα με άλλες ευχάριστες δραστηριότητες που θα κάνουμε με τα παιδιά, όπως ζωγραφιές και χειροτεχνίες.

Θα μου πείτε βέβαια, ποιος έχει καιρό για όλ’ αυτά; Αφού έχουμε πέντε με έξι να τρέξουμε στα αγγλικά, επτά και μισή να προλάβουμε το μπάσκετ, εννέα να φάνε και ύστερα να αρχίσει ο πόλεμος για τον ύπνο!

Ας κρατήσουμε στο μυαλό μας πως τα παιδιά μας διαπαιδαγωγούνται συνεχώς από ξένα πρόσωπα και πως οι στιγμές που έχουμε μαζί τους είναι ελάχιστες. Τα παιδιά χρειάζονται την αγκαλιά μας και τα λόγια μας. Έχουν ανάγκη να τους πούμε εμείς πράγματα και όχι μόνο οι δάσκαλοι και οι δασκάλες. Χρειάζονται τη συζήτηση μαζί μας γιατί θέλουν τη δική μας γνώμη και τη δική μας άποψη. Στο μικρό τους μυαλό είμαστε εμείς οι ήρωές τους. Αν μας εγκαταλείπουν για να δουν τους ήρωες της τηλεόρασης, αυτό συμβαίνει γιατί εμείς πρώτοι τα έχουμε εγκαταλείψει για να κάνουμε όλο και περισσότερες δουλειές ή για να κάνουμε όλο και περισσότερες παρατηρήσεις!

Ας βρούμε το μέτρο στις δουλειές, ας κρατήσουμε τις παρατηρήσεις για πολύ σοβαρά ζητήματα και ας πάρουμε τα παιδιά μας περισσότερο στην αγκαλιά μας. Ας ζωγραφίσουμε λίγο παραπάνω και ας περπατήσουμε μαζί τους στο βουνό κόβοντας αγριολούλουδα. Αυτά είναι που θωρακίζουν την ψυχή των παιδιών και θα ενισχύσουν την αυτοεκτίμησή τους. Τότε, η τηλεόραση δεν θα είναι τόσο επικίνδυνη και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια δεν θα είναι η πρώτη και ίσως η μοναδική τους επιλογή.

*Η Δρ. Σμαρούλα Παντελή είναι Ιατρική Ψυχολόγος – Ψυχοδραματίστρια, www.mirazomai.com.